Spor Eylem Planı 2021

Önsöz

Spor yapma amacı geçmişten günümüze çeşitli değişiklikler yaşamıştır. “Fiziksel görünümün güzelleşmesi, yaşayış tarzı, seçkin sınıfların hoş vakit geçirme alışkanlığı, savaşlar için ordu ve halkın hazır tutulması” gibi çeşitli aşamalardan geçen spor 1900’lü yıllarla beraber bireylerin hayatında olumlu gelişmelere katkı sağlamanın yanında toplumun da sağlıklı bir yapıya kavuşmasında rol oynamıştır. Spor faaliyetleri toplumun tanınmasına, bütünlüğüne, çağdaşlaşmasına ve gelişmesine katkı sağlayan bir yapıya dönüşerek; savaşlara hazırlık olmaktan çıkmış; ulusların kültürel temas imkânlarını geliştiren, ulusları birbirine yaklaştırıcı “barışçıl” bir karakter kazanmıştır. Son yıllarda ise egzersiz ve fiziksel aktivite gibi kavramlar spor literatürüne eklenmiş, spor-sağlık ilişkisi önem kazanmış ve spor “herkesin dâhil olması beklenen faaliyetler bütünü” haline gelmiştir.

Çeşitli ülkelerde yapılan detaylı araştırmalar; cinsiyet, yaş, meslek, eğitim düzeyi, çocuk sahibi olma, ailede spor yapan birey olması, gelir düzeyi gibi sosyal yapıya ilişkin değişkenlerin ve fiziksel aktivite yapılabilecek alanların niceliği, niteliği ve erişilebilirliği gibi mekânsal yapıya ilişkin değişkenlerin spor farkındalığı ve spora katılım düzeylerinde etkili olduğunu ortaya çıkarmıştır.

Dünyada spor hizmetleri ve spor örgütlenmesi çok çeşitlilik göstermesine karşın hemen hemen bütün ülkelerde “yerel ve merkezi yönetimler” destekleyici, denetleyici ve özendirici bir rol üstlenmektedir. Gelişmiş ülkelerde yönetimler sağlıklı bir toplum oluşturma amacı ile halkın daha fazla spor ve rekreasyon faaliyetlerini yapabileceği alanlar tasarlamakta spora katılımı arttırmak, fiziksel aktivite düzeyini yükseltmek için bir dizi çalışmalar yapmaktadır.

Biliyoruz ki sağlıklı, zinde ve enerjik olmak, sporun hem bireyi hem de toplumu dönüştürmedeki esas rolüdür. Bu sebeple sporla yaşamak; anayasamızda da belirtildiği gibi en doğal ve en temel insan hakkıdır. Söz konusu bu hakka erişmenin önündeki engelleri kaldırmak ve sağlıklı toplumsal ve bireysel yaşam için; spora ilişkin çalışmalara yön verecek, uzun vadeli geniş çaplı bir planlama çalışması gerekmektedir.

Bu bilgiler doğrultusunda, sporun iyi yönetilmesiyle İstanbul’un spor kenti olacağı bilinciyle; kapsamlı, katılımcı ve bilimsel bir çalışma süreci sonucunda Türkiye’de bir ilk olan Spor Master Planı çalışması yapılmıştır. Master plan kapsamında “spor kenti İstanbul” hedefine ulaşmak için gerekli araç ve yolları belirleyecek olan İstanbul’un spor eylem planı hazırlanmıştır.

Eylem planı sürecinde uluslararası örnekler ve üst ölçekli planlar incelenmiş, mekânsal analizler, anket çalışmaları, çalıştay ve odak grup toplantıları sonuçlarından yararlanılmıştır. İlk olarak İstanbul’un spor vizyonu “Sporu Yaşam Biçimi Olarak Benimsemiş; Yaşam Kalitesi Yüksek, Aktif Bir İstanbul.” olarak belirlenmiş; bu vizyonu gerçekleştirmeye yönelik amaçlar, stratejik hedefler, eylemler ve projeler üretilmiştir.

Amaç, vizyonu oluşturan temel adımlardır. Aynı zamanda stratejik hedeflerin oluşumu için de yön belirtmektedir. Bu kapsamda eylem planımızın amaçları üç temel kategoride;

“Toplumsal yapı; Spor kültürü ve olimpik değere sahip, fiziksel olarak aktif, mutlu, sağlıklı, dinamik toplum ve bireyler

İdari yapı; İyi yönetişim prensiplerine dayalı bir spor yönetim modeli

Mekânsal yapı; Erişilebilir ve yaygın fiziksel aktivite alanları,” olarak belirlenmiştir.

Stratejik hedefler amaçların gerçekleştirilmesinde bir araç konumundadır; spesifik ve ölçülebilir olarak belirlenmiştir. Ölçülebilirliğin sağlanması için düzenli tutulan istatistiklerden, veri tabanlarından göstergeler eklenmiştir. Kısa, orta, uzun vadede yapılacaklar tanımlanmıştır. Birden fazla stratejik hedefe hizmet eden eylemler ve eylemleri tanımlayan projeler üretilerek Spor Eylem Planı hazırlanmıştır. İstanbul’un spor kenti olma yolunda üretilen bu çalışmayı sizlerle paylaşmaktan gurur duyuyoruz.

İstanbul'u Aktif Bir Şehir Yapmak

“Spor bir yaşam biçimidir, bir değerler bütünüdür, birliktelik duygusunu geliştirir, hayatlarımıza ve kent yaşamına dinamizm katar”

İstanbul Kenti Spor Ana Planı vizyonunu oluşturmak için; uluslararası örnekler ve üst ölçekli planlar incelenmiş, mekansal analizler, anket çalışmaları, çalıştay ve odak grup toplantıları sonuçlarından yararlanılmıştır.

Spor Ana Planı için düzenlenen çalıştay ve odak grup toplantılarında en çok kullanılan kelimeler “eğitim, insan, spor yönetimi, rekreasyon, katılım, sağlık, yaşam, erişilebilirlik, aile, serbest zaman ve spor kültürü” olmuştur. İncelediğimiz uluslararası örneklerde ise kentlerin spor planlarında “aktif, keyif almak, birliktelik, ilham vermek, aktivite, sağlık, spor milleti, sportif başarı” gibi kelimelerin yer aldığı görülmektedir. Anket çalışmalarında ise “spor merkezleri arttırılmalı, halk bilinçlendirilmeli, ücretsiz spor merkezleri oluşturulmalı, spora teşvik edilmeli,yürüyüş ve bisiklet yolları arttırılmalı vb.” geri bildirimler elde edilmiştir.
Bütün bu çalışmaların katkıları doğrultusunda İstanbul Spor Ana Planı vizyonunu “Sporu Yaşam Biçimi Olarak Benimsemiş; Yaşam Kalitesi Yüksek, Aktif Bir İstanbul.” olarak belirlendi.
Spor bir yaşam biçimidir, bir değerler bütünüdür, birliktelik duygusunu geliştirir, hayatlarımıza ve kent yaşamına dinamizm katar, sağlıklı nefes almamızı sağlar. Bu bağlamda vizyon üç temel bileşenden oluşmaktadır;


- Sağlıklı bir yaşam için hareketsizlik düzeyini azaltıp fiziksel aktiviteyi yaşam biçimi olarak benimseyen,
- Hareketin getirdiği zindelik ve sağlık ile yaşam kalitesi yüksek,
- Birlikte eğlenen, hayat boyu spor yapan aktif bir İstanbul.

 

Eylemler